Lassen van roestvast staal produceert zeswaardig chroom

Lassen van roestvast staal is een veel voorkomend proces dat in toenemende mate zorgen baart. Chroom is naast nikkel een van de elementaire legeringselementen van alle groepen roestvast staal. Tijdens het lasproces wordt chroom omgezet naar de zeswaardige staat hiervan, Chroom (VI).

Men is van mening deze elementen in de lasrook van roestvast staal ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van lassers en mensen in de lasomgeving. Cr(VI)-rook is uiterst toxisch en kan schade toebrengen aan de ogen, huid, neus, keel en longen, en is kankerverwekkend.

Lasmethoden en de hoeveelheid rookproductie

Hoeveel rook vrijkomt tijdens het lassen van roestvast staal hangt in grote mate af van de gebruikte lasmethode. De meest gebruikte methoden zijn:

• Tungsten Inert Gas (TIG)
• Metal Inert Gas / Metal Active Gas (MIG/MAG)

Bij circa 80% van de laswerkzaamheden wordt gebruik gemaakt van de volgende methode:

• Manual Metal Arc (MMA)

en 5% van de specialistische bedrijven maakt voor specifieke toepassingen gebruik van:

• Flux Cored Arc (FCA)

TIG produceert de minste rook hoewel deze methode in aanzienlijke hoeveelheden de irriterende gassen ozon en stikstofoxide produceert. MIG en MAG produceren over het algemeen veel meer rook. MMA lassen en FCA produceren gewoonlijk de meeste rook.

Circa 60% van de bedrijven neemt geen preventieve maatregelen

Onderzoeken in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten wijzen uit dat een derde van de lasbedrijven met de juiste en professionele ventilatiesystemen hun lassers beschermen tegen het lassen van roestvast staal. Dit houdt in dat meer dan 60% van de bedrijven aandacht aan deze kwestie moet geven en risicoanalyses moet uitvoeren met behulp van een specialist in ventilatiesystemen en persoonlijke beschermingsmiddelen om de werkomstandigheden van lassers te verbeteren en hun gezondheid te beschermen.

Wees u bewust van de risico's

“Als lasser moet u zich bewust zijn van de risico's die gepaard gaan met het lassen van roestvast staal”, waarschuwt de Amerikaanse specialist Vicki Bell in diverse publicaties. “Het is belangrijk om de gevaren van een bepaalde lastaak te onderzoeken voordat met lassen wordt begonnen. Welke gevaren aanwezig zijn, hangt af van de lasmethode, de materialen (basismetalen, oppervlakte, elektroden) die worden gelast en de omgevingsomstandigheden (buiten of in een omsloten ruimte).”

Advies

Zij is ook erg duidelijk in haar advies. “Vraag om een veiligheidsgegevensblad (Material Safety Data Sheet - MSDS) voor identificatie van de gevaarlijke materialen die worden gebruikt in lasproducten en de rook die mogelijk wordt geproduceerd. Zorg ervoor dat u weet wat u last voordat u begint. Sommige rook, zoals de rook die vrijkomt tijdens het lassen van een met cadmium beplaat oppervlak kan binnen korte tijd fataal zijn. Neem de juiste beveiligingsmaatregelen nadat het gevaar is geïdentificeerd.”

Toereikende ventilatie nodig

“Gebruik toereikende ventilatie. Plaatselijke afzuigventilatie, die rook en gassen bij de bron verwijdert, is de meest effectieve methode. Een voorbeeld hiervan is een werkbank met onder- en achterafzuiging of een afzuigarm die zo dicht mogelijk bij het laspunt is geplaatst. Reinig en onderhoud ventilatiesystemen regelmatig."